Tematem utworu „ Palac i rudera ” sa tragiczne losy ludzkie, spowodowane w znacznej czesci zderzeniem z wczesnokapitalistyczna gospodarka. Zachodzace zjawiska spoleczno-gospodarcze Prus poddaje wnikliwej ocenie i analizie. Ukazuje jalowosc zycia zamknietego w swoim swiecie ziemianstwa.