Pietnascie esejów, skladajacych sie na te ksiazke ma prezentowac pietnastu niebanalnych twórców (poczawszy od dwudziestolecia miedzywojennego po dzis dzien), a zatem i rózne rodzaje humoru. Pojawia sie tu znakomici przedstawiciele piosenki humorystycznej (Hemar) i aluzyjnej (Mlynarski), mistrzowie slowa (Przybora), skrótu (Sztaudynger) i felietonu (Grodzienska), ale znajdzie sie równiez miejsce dla autorów, którzy z twórczoscia rozrywkowa pozostawali zwykle na drugim planie – satyre lingwistyczna reprezentuje Marek Piechota, Jan Brzechwa przedstawiony jest od strony satyry zaangazowanej, a Marcin Wolski – kojarzony niemal wylacznie z tekstami agitacyjnymi i uzytkowymi – jako ciekawy humorysta. Powróca artysci znani, choc niekoniecznie dzieki dzialalnosci satyrycznej (Tadeusz Rózewicz) i zapomniani – Marian Zalucki – mistrz obserwacji, Andrzej Waligórski – autor piosenek przechodzacych do obiegu anonimowego. Przegladu gatunków dopelnia natomiast recyclingowe wierszyki Artura Andrusa i poetyckie utwory Andrzeja Poniedzielskiego, czarny humor Macieja Zembatego czy kraina wyobrazni kabaretowej Wladyslawa Sikory. Zestaw szkiców oczywiscie nie jest kompletny: brakuje Baranczaka, Tuwima, Leca, Laskowika. Mozna by pokusic sie o przedstawienie Galczynskiego, Swinarskiego, Jurandota, Minkiewicza, Kleyffa, Górskiego, Oseki, Samozwaniec, Marianowicza, Dymnego, Mrozka czy Kerna, brakuje Olgi Lipinskiej, która raczej kojarzymy jako rezyserke i realizatorke telewizyjna, a nie autorke tekstów wielu piosenek i dialogów do jej autorskiego Kabaretu. Nie ma Marii Czubaszek, która w ostatnich latach stala sie niemal satyryczna celebrytka (po blyskotliwym wystepie w serialu improwizowanym Spadkobiercy, a takze za sprawa Artura Andrusa i wydawnictwa Prószynski i S-ka). Przy doborze nazwisk kierowalam sie przede wszystkim checia prezentacji róznych odmian satyry, ale i wyraznymi zwiazkami miedzy pewnymi rodzajami twórczosci humorystycznej. Oczywiscie lista pominietych jest na tyle dluga, ze warto by pokusic sie o kolejne tomy. W tej publikacji przyjety zostal uklad alfabetyczny. Intertekstualne relacje stanowia bowiem rodzaj siatki – o ile Wojciech Mlynarski czerpal inspiracje z Hemara, o tyle juz w dzialalnosci Andrzeja Poniedzielskiego widac wplywy Harrymanna przefiltrowane przez spojrzenie Mlynarskiego i Przybory. Sikora w konstruowaniu kabaretowego swiata odwoluje sie do Starszego Pana B i Mariana Zaluckiego, ale kieruje sie równiez ku nonsensowi lingwistów. Tak, ze uklad chronologiczny nie zapewnilby pozadanej przejrzystosci. Nie ma tu równiez biografizowania: informacje zyciorysowe znalezc mozna stosunkowo latwo, a nie przydaja sie one w eksponowaniu tego, co interesuje mnie w tomie najbardziej: sedna humoru. Artur Andrus. Poszukiwacz absurdów codziennosci Jan Brzechwa. Kpiarz i pragmatyk Stefania Grodzienska. Pierwsza Dama Róznych Rzeczy Marian Hemar. Humorysta mimo woli Wojciech Mlynarski. Teksciarz Marek Piechota. Satyra erudycyjna Andrzej Poniedzielski. Poeta slowa i smutku Jeremi Przybora. Lirycysta Tadeusz Rózewicz. Bez usmiechów Wladyslaw Sikora. Dalajlama kabaretu Jan Sztaudynger. W skrócie Andrzej Waligórski. Literacki karnawalista Marcin Wolski. Liryczny Rewers Nadredaktora