Çernisevkiy'in Sanatin Gerçeklikle Estetik Iliskileri isimli tezi Arif Berberoglu'nun Rusça aslindan çevirisi ile ilk kez Türkiyeli okurla bulusuyor. Etkinlik gösterdigi bütün alanlarda devrimci ve yenilikçi olan Çernisevskiy, bilimi devrimci mücadeleden ayirmadi. Hazirladigi tez (Sanatin Gerçeklikle Estetik Iliskileri -1855), felsefe ve estetikte materyalizmi, sanatta gerçekçiligi yüreklice savunan bir tezdi. Insanin politik ve sosyal baskidan kurtulusu için mücadeleye çagri, sanatin toplumsal öneminin materyalist temelde tanimlanmasi, gerçekçi yöntemin tanitlanmasi, tezin içerigini olusturan ögelerdir. Çernisevskiy'in tez savunmasi büyük bir toplumsal olay oldu. Tez üzerine yapilacak tartisma çok sayida dinleyiciyi konferans salonuna çekmisti. Devrim yanlisi gençlik temsilcileri, Çernisevskiy'in konusmasi sirasinda onu onayladiklarini ve takdir ettiklerini açikça gösterdiler. "Fazla genis olmayan konferans salonu, tezin savunulmasini engellemek için tiklim tiklim doldurulmustu. Içeride ögrenciler vardi ama galiba daha çok konuyla dogrudan ilgisi olmayan kimseler, subaylar ve sivil gençler doldurmustu salonu. Içerisi o kadar kalabalikti ki, dinleyiciler pencere önlerinde ayakta duruyorlardi. Ben de bu ayakta duranlar arasindaydim, yanimda da Serakovskiy (Genelkurmay'da görevli bir subay, sonradan Polonya ayaklanmasina katilmis ve Muravyev'in emriyle asilmisti) dikiliyordu. Tartisma sirasinda Serakovskiy sevinçten kabina sigmaz oldu, büyük bir heyecan yasadi..." diye anlatir Selgunov. Çernisevskiy, tezine karsit düsüncelerle itiraz eden akademisyenlere siki ve kuskuya yer birakmayacak yanitlar verirken, profesörlerin oturdugu koltuklarda gözle görülür bir hareketlenme yasaniyordu. Tez, idealist estetigin taklitçilerine korkunç bir darbe vurdu.