„ Nowele i opowiadania ” – Stefan Zeromski podejmuje przede wszystkim tematyke spoleczna, spoleczno-obyczajowa oraz kwestie zwiazane z rozliczeniem walk niepodleglosciowych.<br/> Nowele „Zmierzch” i „Zapomnienie” podejmuja na przyklad tematyke doli chlopskiej. „Silaczka” i „Doktór Piotr” przedstawiaja rozterki i róznice swiatopogladowe inteligentów w koncu XIX w. „Rozdziobia nas kruki, wrony...”, „Echa lesne” czy „O zolnierzu tulaczu” sa próba zmierzenia sie z legenda powstania styczniowego, wojen napoleonskich i rewolucji francuskiej.<br/> W tomie znalazly sie nastepujace utwory: „Silaczka”, „Doktór Piotr”, „Zmierzch”, „Zapomnienie”, „«Rozdzióbia nas kruki, wrony...»”, „Echa lesne”, „Oko za oko”, „W sidlach niedoli”, „Pomylki”, „Zle spojrzenie”, „Pavoncello”, „Cokolwiek sie zdarzy”, „Ananke”, „Zle przeczucie”, „Po Sedanie”, „Pokusa”, „Niedziela”, „Poganin”, „Do swego Boga”, „O zolnierzu tulaczu”, „Na pokladzie”, „Legenda o «bracie lesnym»”, „Cienie”, „Tabu” i „Wszystko i nic”.